ارزیابی صلاحیت و توان سرمایهگذار
- مدل ارزیابی توان سرمایهگذاری سرمایهگذار: این مدل از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول ضریب اصلاح توان سرمایهگذاری سرمایهگذار (X) مطابق با مدل کمل (CAMEL) و با توجه به اطلاعات جامع مربوط به عملکرد مالی و مدیریتی سرمایهگذار استخراج می‌گردد. در بخش دوم با استفاده از متغیرهای تعریف شده A و B و نیز با استفاده از ضریب اصلاح توان سرمایهگذاری سرمایهگذار (X) که در بخش اول محاسبه گردید، حداکثر توان سرمایهگذاری برای یک سرمایهگذار (F) محاسبه می‌شود. لازم به ذکر است به دلیل نوسانات زیاد در متغیرهای اقتصاد کلان، حداکثر سه سال گذشته که اطلاعات مربوط‌‌تری دارند، مورد استفاده قرار گرفته می‌شود.
- تعریف متغیرهای مورد استفاده در مدل
- F ( حداکثر توان سرمایهگذاری سرمایهگذار ): حداکثر مقداری که یک سرمایهگذار می‌تواند در طرح‌ها و پروژه‌های مشارکت عمومی و خصوصی سرمایهگذاری نماید.
- A (حقوق صاحبان سهام): برابر است با تفاوت کل دارایی‌ها از کل بدهی‌ها
- B (حداکثر توان اعتباری (اخذ وام)): برابر است با وام‌های قابل اخذ مطابق مستندات مثبته به علاوه متوسط سالانه وام‌های اخذ شده طی ۳ سال گذشته
- X (ضریب اصلاح توان سرمایهگذاری سرمایهگذار): برابر است با ضریب اصلاح و تعدیل توان سرمایه گذاری سرمایهگذار که مطابق بند ۴ و برای ۳ سال محاسبه می‌شود.
- C (رتبه اعتباری): برابر است با امتیاز مربوط به رتبه اعتباری و تداوم عملکرد سرمایهگذار طی سه سال گذشته که مطابق بند ۵ محاسبه می گردد.
- N (عملکرد مالی): برابر است با امتیاز مربوط به عملکرد مالی سرمایهگذار طی سه سال گذشته که مطابق بند ۶ محاسبه می‌گردد.
- M (عملکرد مدیریتی): برابر است با امتیاز مربوط با ساختار سازمانی و مدیریتی سرمایهگذار طی سه سال گذشته که مطابق بند ۷ و با توجه به سوابق ۵ سال گذشته واحد تجاری محاسبه می‌گردد.
- FT (حداکثرتوان سرمایهگذاری گروه مشارکت (کنسرسیوم) سرمایهگذاری ): حداکثر مقداری که یک گروه مشارکت سرمایهگذاری می‌تواند در طرح‌ها و پروژه‌های مشارکت عمومی و خصوصی سرمایهگذاری نماید.
- ارزیابی حداکثر توان سرمایهگذاری سرمایهگذار : همچنین لازم به ذکر است در هنگام مناقصه و پس از محاسبه حداکثر توان سرمایهگذاری سرمایهگذار (F)، برای تعیین ظرفیت خالی سرمایهگذاری سرمایهگذار، از مقدار F به‌دست آمده، کل سرمایهگذاریهای انجام شده که هنوز سرمایه آنها برگشت نشدهاند کسر خواهد شد تا مقدار ظرفیت خالی وی محاسبه گردد.
الف) محاسبه حداکثر توان سرمایهگذاری برای یک سرمایهگذار: با توجه به تعاریف فوق، حداکثر توان سرمایهگذاری برای یک سرمایهگذار با استفاده از دستور (فرمول) زیر محاسبه می‌شود:
F=X (A + B)
ب) حداکثر توان سرمایهگذاری گروه مشارکت (کنسرسیوم) سرمایهگذاری: در مواردی که چندین سرمایهگذار با یکدیگر تشکیل یک گروه مشارکت (کنسرسیوم) را می‌دهند، حداکثر توان سرمایهگذاری برای گروه مشارکت سرمایهگذاری با استفاده از دستور (فرمول) زیر محاسبه می‌شود:
در فرمول فوق، Fi نشان دهنده حداکثرتوان سرمایه گذاری برای سرمایهگذار iام، Wi نشان دهنده سهم مشارکت برای سرمایهگذار iام و k نشان دهنده تعداد شرکت‌های عضو گروه مشارکت (کنسرسیوم) می‌باشد.
- محاسبه ضریب اصلاح و تعدیل توان سرمایهگذاری سرمایهگذار (X): ضریب اصلاح و تعدیل حداکثر توان سرمایه گذاری سرمایه گذار مطابق دستور (فرمول) زیر محاسبه می‌شود:
حداکثر مقدار برای ضریب اصلاح و تعدیل توان سرمایهگذاری سرمایهگذار (X)، ۲/۱ می‌باشد.
۵ . محاسبه امتیاز رتبه اعتباری و تداوم عملکرد سرمایهگذار (C) : حداکثر نمره این بخش ۱۴ امتیاز می‌باشد. این امتیاز از مدل z” آلتمن (که یک مدل ارزیابی اعتبار عملکردی شرکت‌های سرمایهگذاری است) برای ۳ سال گذشته محاسبه خواهد شد. همچنین به دلیل اینکه اعداد مربوط به سنوات نزدیک‌تر به زمان محاسبه توان سرمایهگذاری، مربوط تر خواهند بود، لذا عدد حاصل برای یک سال قبل (c1) با ضریب ۲، دو سال قبل (c2) با ضریب ۱ و سه سال قبل (c3) با ضریب ۰.۵ در دستور (فرمول) زیر منظور خواهد شد.
این مدل از چهار نسبت مالی (سرمایه در گردش به کل دارایی (X1)، سود انباشته به کل دارایی (X2)، سود قبل از بهره و مالیات به کل دارایی (X3) و ارزش حقوق صاحبان سهام به کل بدهی (X4) تشکیل شده است. در این مدل دامنه مقادیر مدل z” عبارت است از:
۶ . محاسبه امتیاز مربوط به معیارهای عملکرد مالی سرمایه گذار طی سه سال گذشته (N) : شاخص‌های مورد نظر برای تحلیل، مطابق با مدل ارزیابی تحلیلی (CAMEL)، نسبت‌های مالی اصلی در چهار گروه نسبت‌های نقدینگی، سودآوری، کفایت سرمایه و کارایی طبقه‌بندی شده است. بنابراین امتیاز مربوط به معیارهای عملکرد مالی سرمایهگذار طی سه سال گذشته (N) بر اساس جدول ۲ محاسبه می‌گردد.
همچنین به دلیل اینکه اعداد مربوط به سنوات نزدیک‌تر به زمان محاسبه توان سرمایهگذاری، مربوط تر خواهند بود، لذا عدد حاصل برای یک سال قبل (N1) با ضریب ۲، دو سال قبل (N2) با ضریب ۱ و سه سال قبل(N3) با ضریب ۰.۵ منظور خواهد شد. همچنین در صورتی که سابقه تاسیس یک متقاضی کمتر از یکسال باشد این امتیاز برابر صفر خواهد شد. همچنین در صورتی که سابقه متقاضی کمتر از ۳ سال باشد، این امتیاز برای مابقی سال‌ها صفر در نظر گرفته خواهد شد. منظور از IA در جدول زیر، میانگین شاخص مورد نظر برای شرکت‌های سرمایهگذاری می‌باشد که به‌صورت سالانه محاسبه شده و در جدول زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۷.امتیاز مربوط به ویژگی‌های سازمانی و مدیریتی سرمایهگذار (M) امتیاز مربوط به ویژگی‌های سازمانی و مدیریتی سرمایهگذار طی پنج سال گذشته (M) بر اساس جدول ۳ محاسبه می‌گردد
براساس نتایج به‌دست آمده، امتیاز سرمایهگذار در بخش توان تأمین مالی براساس جدول زیر محاسبه و ضریب وزنی امتیاز تأمین مالی ۳۰ از مجموع ضرایب وزنی ارزیابی کیفی خواهد بود.
